Iedereen heeft al vaccins gekregen. Maar wat is een vaccinatie en hoe werkt het?
Vaccinatie is de inspuiting van delen van ziektekiemen (virussen of bacteriën) of sterk verzwakte vormen ervan in het lichaam. Het lichaam reageert op de lichaamsvreemde stoffen door antistoffen aan te maken. Het immuunsysteem bouwt zo een geheugen op, vandaar ook de term immunisatie. Wanneer een gevaccineerde persoon ooit echt in aanraking komt met het virus of de bacterie, kan het lichaam heel snel en efficiënt reageren.
Voor sommige ziektekiemen is slechts één vaccinatiekuur nodig voor een levenslange bescherming. Een voorbeeld hiervan is de vaccinatie voor polio, ook kinderverlamming genoemd. Eén kuur van drie inentingen voor de leeftijd van 18 maand zorgt voor een levenslange bescherming. Voor andere ziektkiemen zijn 'booster' vaccinaties nodig. Het geheugen van het immuunsysteem vermindert over de jaren heen voor deze ziektemakers. Daarom is een herhaling van het vaccin nodig is. Een voorbeeld hiervan is de vaccinatie tegen tetanus. Een tetanus vaccinatie laat men best om de 10 jaar vernieuwen.
In veel landen, zoals België, zijn er vaccinatieprogramma’s voor kinderen. De vaccinaties beschermen het kind zelf, maar ook het gezin en de omgeving. Daarnaast zijn er ook vrijblijvende vaccinaties voor reizigers of voor bepaalde risicogroepen. Een voorbeeld is het jaarlijkse griepvaccin dat vrijblijvend is, maar wordt aangeraden aan onder andere senioren. Er zijn heel veel soorten griepvirussen. Epidemiologen voorspellen elk jaar welke soorten er de jaarlijkse griepepidemie zullen veroorzaken. Tegen drie soorten wordt dan een griepvaccin ontwikkeld. Het kan gebeuren dat een ander griepvirus dan voorspeld 'doorbreekt' en dan biedt de vaccinatie geen bescherming.
Vaccinatie heeft er al meermaals voor gezorgd dat gevaarlijke virussen, zoals polio, bijna niet meer voorkomen. Vaccineren heeft dus zeker al zijn nut bewezen, maar kan nog meer levens redden. Dit is waarom de World Health Organisation (WHO) elk jaar de 'World Immunization Week' organiseert. WHO wil mensen bewuster maken en de nood aan vaccinaties onderstrepen. Met de hashtag #VaccinesWork wil WHO de aandacht vestigen op het feit dat een wereld vrij van vaccineerbare ziekten mogelijk is.
Laura Macours, Student Biomedische Wetenschappen, KU Leuven
